Από το 2015, η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται, για μια ευρύτερη προσέγγιση σε πιο βιώσιμα προϊόντα, μέσω της ανάπτυξης και εφαρμογής της «κυκλικής οικονομίας». Από το 2015, η Ε.Ε. παρουσίασε δύο σχέδια δράσης, τα οποία περιλάμβαναν συγκεκριμένα μέτρα. Ένα σχέδιο παρουσιάστηκε το 2015 και ένα το 2020. Η κυκλική οικονομία είναι σύστημα, που στοχεύει στη μείωση των σκουπιδιών και τη διασφάλιση της συνέχειας ύπαρξης των πόρων του πλανήτη. Τα συστήματα της κυκλικής οικονομίας χρησιμοποιούν την επαναχρησιμοποίηση, το διαμοιρασμό, τη διόρθωση, την ανακαίνιση, την ανακατασκευή και την ανακύκλωση, για να δημιουργήσουν ένα κυκλικό σύστημα, που ελαχιστοποιεί τη χρήση των πόρων και τη δημιουργία σκουπιδιών, ατμοσφαιρικής ρύπανσης και εκπομπών ρύπων. Η κυκλική οικονομία στοχεύει να διατηρήσει «εν ζωή» προϊόντα, εξοπλισμό, υποδομές, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, βελτιώνοντας, έτσι, την παραγωγικότητα των πόρων. Όλα τα σκουπίδια πρέπει να μετατραπούν σε «τροφή» για μια άλλη διαδικασία, όπως για την παραγωγή ενός υποπροϊόντος, ή για την ανάκτηση πρώτων υλών για μια άλλη βιομηχανική διαδικασία, ή για την δημιουργία φυσικών λιπασμάτων (π.χ. κομποστοποίηση) που θα αναζωογονήσουν τη φύση. Αυτή η αναγεννητική προσέγγιση έρχεται σε αντίθεση με την παραδοσιακή γραμμική οικονομία, που ακολουθεί το μοντέλο οικονομίας: «παίρνω-κατασκευάζω-πετώ».

Όμως, οι καταναλωτές πρέπει να εμπιστευτούν την κυκλική οικονομία. Για να συμβεί αυτό πρέπει:

• Η εγγύηση των αγαθών να καλύπτει όλη τη διάρκεια ζωής τους.
• Οι προδιαγραφές που θέτει η οικολογική σχεδίαση των αγαθών (eco-design) να γίνουν υποχρεωτικές, ώστε να παράγονται προϊόντα μεγαλύτερης διάρκειας ζωής.
• Ο οικολογικός σχεδιασμός να προωθηθεί, ώστε να παράγονται περισσότερα βιώσιμα αγαθά και οι καταναλωτές να έχουν περισσότερες βιώσιμες επιλογές.
• Να απαγορευτεί η πρόωρη απαξίωση των αγαθών. Οι καταναλωτές να έχουν δικαίωμα να διορθώνουν τα προϊόντα (αυτό σημαίνει διαθεσιμότητα ανταλλακτικών, συμφέρουσες τιμές για διόρθωση, ευκολία διόρθωσης).
• Οι καταναλωτές να λαμβάνουν πληροφόρηση για τη διαθεσιμότητα των ανταλλακτικών, πριν την αγορά των προϊόντων.
• Να εισαχθεί μια μεγαλύτερη περίοδος εγγύησης για τα μεταχειρισμένα προϊόντα.
• Οι καταναλωτές να λαμβάνουν πληροφόρηση για τη διάρκεια ζωής των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των επικαιροποιήσεων ασφάλειας του λογισμικού του διαδικτύου των πραγμάτων (IoT – InternetofThings) και του ψηφιακού περιεχομένου.
• Για να προωθηθεί η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση των προϊόντων, να διασφαλιστεί ότι χημικές ουσίες, που έχουν χαρακτηριστεί επικίνδυνες, για τους καταναλωτές, στο διάστημα που μεσολάβησε, από την παραγωγή – κατασκευή προϊόντων μέχρι την επαναχρησιμοποίηση και/ή ανακύκλωση, δεν είναι παρούσες, στα νέα προϊόντα, που κατασκευάζονται, από τις ανακτηθείσες πρώτες ύλες.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση να διασφαλίσει την πρόσβαση όλων των καταναλωτών σε βιώσιμα τρόφιμα. Η κλιματική αλλαγή θα επιφέρει αυξήσεις τιμών τροφίμων. Επομένως, θα υπάρχει κίνδυνος οι καταναλωτές να μη μπορούν να αγοράσουν τρόφιμα. Διττή ποιότητα τροφίμων είναι απαράδεκτη, όταν μιλάμε για βιώσιμη διατροφή. Βιώσιμη διατροφή για εμάς τους καταναλωτές είναι η υγιεινή διατροφή, που δεν επηρεάζει αρνητικά το περιβάλλον και την κοινωνία. Για να γίνει λοιπόν, εύκολη η βιώσιμη διατροφή, πρέπει να θεσμοθετηθεί η διατροφική σήμανση των τροφίμων, στο εμπρός τμήμα της συσκευασίας, με τη μορφή του φωτεινού σηματοδότη. Η σήμανση των τροφίμων πρέπει να γίνεται πάνω στη συσκευασία και όχι μόνο μέσω διαδικτύου, όπως προτείνει η βιομηχανία. Η σήμανση της χώρας προέλευσης πρέπει να είναι υποχρεωτική. Η στρατηγική “από το χωράφι στο πιάτο” πρέπει να διασφαλίζει την επάρκεια, την ευκολία επιλογής και τις προσιτές τιμές, για μια βιώσιμη και υγιεινή διατροφή.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση να αυξήσει τον προϋπολογισμό της, για την ανακαίνιση των κτιρίων, ώστε να γίνουν ενεργειακά επαρκή. Επίσης, πρέπει να δημιουργηθούν σημεία μιας στάσης, όπου οι καταναλωτές θα λαμβάνουν συμβουλές και βοήθεια σε όλη τη διάρκεια της ανακαίνισης της κατοικίας τους και για όλα τα θέματα για την ανακαίνιση και την ενεργειακή επάρκεια.
• Η στροφή των καταναλωτών, στην ενέργεια, από ανανεώσιμες πηγές, να διευκολυνθεί. Οι παραπλανητικοί “πράσινοι” ισχυρισμοί, για το ηλεκτρικό ρεύμα πρέπει να απαγορευτούν. Το ηλεκτρικό ρεύμα πρέπει να παράγεται, από ανανεώσιμες πηγές και όχι να «βαφτίζεται πράσινο», μέσω αγοράς πράσινων πιστοποιητικών. Η δυνατότητα των καταναλωτών να παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα πρέπει να ενισχυθεί και να εξαλειφθούν όλα τα εμπόδια, για τους καταναλωτές. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι επιπλέον χρεώσεις τρίτων καθώς και οι φόροι που εισπράττονται, μέσα από τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος πληρούν τις αρχές της διαφάνειας. Αυτές οι επιπλέον χρεώσεις πρέπει να περιληφθούν στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.
• Να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές, που θα διευκολύνουν την πράσινη μετάβαση, π.χ. σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
• Να θεσμοθετηθούν υπηρεσίες συμβουλευτικές, που θα καθοδηγούν και θα διευκολύνουν τους καταναλωτές να δημιουργήσουν ενεργειακές κοινότητες.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκολύνει τους επενδυτές να έχουν πρόσβαση, σε χρηματοδοτήσεις, που θα αφιερωθούν, στην πράσινη ανάπτυξη, να διασφαλίσει συμβουλευτικές υπηρεσίες, προς τους καταναλωτές, ώστε να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις, όσον αφορά δάνεια, για βιώσιμες δράσεις (π.χ. ανακαίνιση σπιτιού). Τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα θα πρέπει να υποχρεωθούν να έχουν υψηλότερους δείκτες ρευστότητας, εάν χρηματοδοτούν δραστηριότητες που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα.

Περισσότερες πληροφορίες: Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία