Σήμανση τροφίμων Nutri-score
Μεγάλο ποσοστό των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (περίπου το 33% των παιδιών και 50% των ενηλίκων) είναι υπέρβαροι, ή παχύσαρκοι. Το ποσοστό αυτό, συνεχώς αυξάνεται. Οι πολίτες της Ε.Ε. διατρέχουν υψηλό κίνδυνο καρδιοπαθειών και διαβήτη. Ένα μέρος αυτού του προβλήματος αφορά και τη διατροφή μας. Όμως, ο εντοπισμός του υγιεινότερου γιαουρτιού, των υγιεινότερων δημητριακών, ή των υγιεινότερων έτοιμων γευμάτων, σε ένα σουπερμάρκετ, είναι δύσκολη δουλειά. Η σήμανση Nutri-Score διευκολύνει τους καταναλωτές να συγκρίνουν, με μια ματιά, τη διατροφική αξία των τροφίμων. Επομένως, να κάνουν τις υγιεινότερες επιλογές.
Το Nutri-Score είναι σύστημα διατροφικής σήμανσης, που εμφανίζεται, στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας των τροφίμων (Front of Pack). Κατατάσσει τα συσκευασμένα τρόφιμα, με μια κλίμακα 5 χρωμάτων και γραμμάτων (όπου το Α είναι πράσινο και αντιπροσωπεύει την υψηλότερη διατροφική αξία, είναι το Ε είναι κόκκινο και υποδεικνύει τη χαμηλότερη διατροφική αξία). Η σήμανση αυτή μετατρέπει τη διατροφική αξία των τροφίμων και των αναψυκτικών, σε μια συνολική βαθμολογία.
Το Nutri-Score υπολογίζεται, λαμβάνοντας υπόψη και τα διατροφικά στοιχεία, που πρέπει να περιορίσουμε, στη διατροφή μας (θερμίδες, κεκορεσμένα λίπη, ζάχαρη, αλάτι) και τα στοιχεία που πρέπει να ενισχύσουμε (φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, όσπρια, φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο κ.λπ.). Στο τρόφιμο, απονέμεται ένα χρώμα και ένα γράμμα (το Α αντιστοιχεί στο πράσινο, ενώ το Ε αντιστοιχεί στο κόκκινο), με βάση την τελική βαθμολογία, που υπολογίζεται, στα 100g, ή στα 100ml. Ο αλγόριθμος, που χρησιμοποιείται, αναπτύχθηκε από ανεξάρτητους ερευνητές.
Σήμερα, η διατροφική σήμανση βρίσκεται, στο πίσω μέρος της συσκευασίας, κυρίως με τη μορφή ενός πίνακα, με πολύ μικρά γράμματα. Ένας καταναλωτής, που θέλει να επιλέξει ένα υγιεινό τρόφιμο, πρέπει να έχει γνώσεις ειδικού, για να κατανοήσει τον πίνακα και να συγκρίνει τα ομοειδή τρόφιμα, μεταξύ τους. Επίσης, πρέπει να έχει και μεγάλο χρόνο, στη διάθεσή του.
Η σήμανση, λοιπόν, Nutri-Score:
- Είναι η ευκολότερα κατανοητή σήμανση.
- Κάνει τα ψώνια των καταναλωτών πιο υγιεινά.
- Χρησιμοποιεί τα χρώματα του φωτεινού σηματοδότη, με τα οποία οι καταναλωτές είναι εξοικειωμένοι.
- Χρησιμοποιεί και θετικά και αρνητικά στοιχεία, στους υπολογισμούς της βαθμολογίας.
- Βασίζεται στις ίδιες ποσότητες αναφοράς 100g/100ml.
- Βασίζεται, σε ισχυρά, ανεξάρτητα και διαφανή επιστημονικά δεδομένα.
- Δίνει κίνητρο, στους παραγωγούς τροφίμων να βελτιώσουν τις συνταγές τους.
Ακαδημαϊκοί, Οργανώσεις Υγείας, Ενώσεις Καταναλωτών, ο Διεθνής Οργανισμός για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υποστηρίζουν τη σήμανση Nutri-Score. Επίσης, αρκετές βιομηχανίες τροφίμων υποστηρίζουν αυτή τη σήμανση.
Δυστυχώς, όμως, πολλοί είναι οι πολέμιοι της σήμανσης αυτής και πολλοί μύθοι δημιουργήθηκαν, για να κάνουν εμάς τους καταναλωτές να αμφιβάλουμε, για την αξία του Nutri-Score:
- «Η σήμανση Nutri-Score βαθμολογεί την Coca Cola light με B, ενώ το ελαιόλαδο με C». Η σύγκριση της Coca Cola Light, με το ελαιόλαδο είναι, εντελώς χωρίς νόημα, εκτός και αν οι καταναλωτές αποφασίσουμε να τηγανίσουμε τα ψάρια μας σε Coca Cola, ή να περιχύσουμε τη σαλάτα μας, με Coca Cola, αντί με λάδι. Η σήμανση Nutri-Score βοηθάει τη σύγκριση ομοειδών τροφίμων. Έτσι, το ελαιόλαδο βαθμολογείται με C, ενώ το βούτυρο με E. To νερό βαθμολογείται με Α ενώ η Coca Cola light με B, οι χυμοί με C και τα αναψυκτικά με D και Ε.
- «Η σήμανση Nutri-Score βαθμολογεί τα δημητριακά για το πρωινό με B, ενώ το ελαιόλαδο με C». Και αυτή η σύγκριση είναι, χωρίς νόημα. Δεν περιχύνουμε τη σαλάτα μας, με δημητριακά, ούτε πίνουμε ένα φλυτζάνι ελαιόλαδο, για πρωϊνό. Στην αγορά, μπορεί ένας καταναλωτής να βρει δημητριακά με βαθμολογία από Α έως Ε, ανάλογα με τις ποσότητες ζάχαρης, ή λιπαρών, που περιέχουν.
- «Η σήμανση Nutri-Score κατατάσσει τις πατάτες στο Α, ή στο Β, ενώ τις κονσερβοποιημένες σαρδέλες στο D, ενώ οι σαρδέλες περιέχουν πολλά καλά συστατικά». Οι πατάτες, που βαθμολογούνται με Α, δεν είναι προτηγανισμένες, αλλά απλά καθαρισμένες, κομμένες και καταψυγμένες. Οι πατάτες που βαθμολογούνται, με Β, έχουν προψηθεί σε φούρνο και μετά καταψυχθεί. Φυσικά, υπάρχουν προτηγανισμένες πατάτες, που βαθμολογούνται, με D και με E. Επίσης, όλες οι σαρδέλες, σε κονσέρβα, δε βαθμολογούνται με D.
- «Η σήμανση Nutri-Score «πολεμάει» τα ιταλικά, ή τα ελληνικά προϊόντα». Η σήμανση αυτή βαθμολογεί, με τον ίδιο τρόπο τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ολλανδικά, τα γερμανικά, τα ελβετικά, τα ελληνικά, ή τα ιταλικά προϊόντα, π.χ. τυριά.
- «Η σήμανση Nutri-Score είναι αντίθετη με τη Μεσογειακή Διατροφή, γιατί κατατάσσει το πεκορίνο, τη φέτα, το προσιούτο, το ελαιόλαδο, σε κατηγορίες, με κακή βαθμολογία». Η σήμανση Nutri-Score κατατάσσει όλα τα τυριά και τα αλλαντικά, στις κατηγορίες D και E γιατί περιέχουν μεγάλες ποσότητες κεκορεσμένων λιπαρών, αλατιού και θερμίδων. Όμως, όπως όλα τα τρόφιμα, που κατατάσσονται στις κατηγορίες D και Ε, μπορεί να καταναλωθούν, σε μικρές ποσότητες και όχι συχνά, ως μέρος μιας ισορροπημένης δίαιτας, σύμφωνα με τις αρχές της Μεσογειακής Διατροφής. Το ελαιόλαδο κατατάσσεται, στην κατηγορία C, πάνω από το σογιέλαιο, το ηλιέλαιο, το αραβοσιτέλαιο (D), το φοινικέλαιο (Ε) και το βούτυρο (E). Το ελαιόλαδο κατατάσσεται, στην καλύτερη κατηγορία φυτικών ελαίων και βουτύρων.
Η σήμανση Nutri-Score χρησιμοποιείται, στη Γαλλία, από το 2017, στο Βέλγιο από το 2018, στην Ισπανία και στη Γερμανία, από το 2019. Έρευνες έδειξαν ότι οι καταναλωτές θέλουν τη σήμανση Nutri-Score:
- • 94% των Γάλλων
- • 89% των Βέλγων
Η Ολλανδία, η Ελβετία και το Λουξεμβούργο έχουν ακολουθήσει τις παραπάνω χώρες. Οι 7 αυτές χώρες συμμετείχαν, στη διακρατική διακυβέρνηση του Nutri-score. Στα τέλη του Ιουλίου 2022, οι εφτά χώρες συμφώνησαν, σε βελτιώσεις του αλγόριθμου, που χρησιμοποιείται, με τις οποίες:
- Ψάρια, ειδικότερα τα λιπαρά ψάρια, χωρίς πρόσθετο αλάτι, θα επιτύχουν καλύτερες βαθμολογίες.
- Τα προϊόντα ολικής αλέσεως θα επιτύχουν καλύτερες βαθμολογίες, από τα επεξεργασμένα δημητριακά , στρέφοντας, έτσι, τους καταναλωτές, προς προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα, σε φυτικές ίνες.
- Τα τρόφιμα, με υψηλή περιεκτικότητα, σε ζάχαρη (όπως ορισμένα ζαχαρούχα δημητριακά πρωινού), θα λάβουν χαμηλότερη βαθμολογία.
- Τα έλαια και τα λίπη θα βαθμολογούνται, με βάση την περιεκτικότητά τους, σε κορεσμένα. Έτσι, τα περισσότερα έλαια θα ταξινομούνται πλέον "B", ενώ οι μαργαρίνες θα λαμβάνουν "C"-"D" και το βούτυρο "E".
- Το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας θα λάβουν χαμηλότερη βαθμολογία, από τα πουλερικά και τα ψάρια. Βέβαια, ορισμένα άπαχα μη επεξεργασμένα τεμάχια κρέατος μπορεί να έχουν καλύτερη βαθμολογία, από τα επεξεργασμένα προϊόντα κοτόπουλου.
- Ορισμένα σκληρά τυριά, με χαμηλή περιεκτικότητα, σε αλάτι, θα έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν βαθμολογία 'C' λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους, σε ασβέστιο.
Αυτή η προσαρμογή αφορά μόνο τα στερεά τρόφιμα. Το επόμενο βήμα θα είναι η ενημέρωση του αλγόριθμου, για τα ποτά.
Έχουμε πολύ δρόμο, μπροστά μας και αγώνες, για να πετύχουμε την εφαρμογή της σήμανσης Nutri-Score, σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δυστυχώς, λόγω ανταγωνισμού, πολλές επιχειρήσεις, που είχαν υιοθετήσει τη σήμανση αυτή, αρχίζουν να την αφαιρούν απο τα προϊόντα τους. Οι καταναλωτές όμως επιμένουμε.
Δείτε επίσης