Φθηνότερα αλλά δυσεύρετα: Νέα έκθεση δείχνει προβλήματα με προϊόντα με Ecolabel
Η αγορά προϊόντων με Ecolabel – Ευρωπαϊκή οικολογική σήμανση είναι βολική, άλλα δεν έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση σε αυτά τα προϊόντα. Σε αυτά τα συμπεράσματα καταλήγει μια νέα έκθεση, η οποία δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών - BEUC και το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος – EEB.
Ερευνητές έλεγξαν σούπερ μάρκετ σε 13 Ευρωπαϊκές χώρες ( Βέλγιο, Κύπρο, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σλοβακία και Σλοβενία). Στην Ελλάδα, το ΚΕ.Π.ΚΑ συμμετείχε στην έρευνα. Η έρευνα εστίασε σε χαρτιά υγείας, κρέμες σώματος, πάνες και προϊόντα καθαρισμού γενικής χρήσης. Στόχος της έρευνας ήταν να αξιολογηθούν η διαθεσιμότητα και η τιμή των προϊόντων που φέρουν είτε την Ευρωπαϊκή οικολογική σήμανση – Ecolabel, είτε τις τρείς αντίστοιχες εθνικές και περιφερειακές ετικέτες, δηλαδή το Σκανδιναβικό οικολογικό σήμα Nordic Swan, το Γερμανικό Blue Angel καθώς και η οικολογική σήμανση της Αυστρίας. Αυτές οι ετικέτες εγγυώνται προϊόντα με χαμηλότερες περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις, καθ’ όλο τον κύκλο της «ζωής» τους – από το σχεδιασμό και την κατασκευή, στη χρήση, στην ανακύκλωση και στην απόρριψη.
Η έρευνα δείχνει αξιοσημείωτες διαφορές σε όλη την Ευρώπη:
- Προσιτή τιμή: Στις περισσότερες χώρες, τα προϊόντα με οικολογική σήμανση, είναι από 9% έως και 27% φθηνότερα κατά μέσο όρο, από τα αντίστοιχα συμβατικά προϊόντα ( Βέλγιο, Κύπρο, Δανία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία και Πορτογαλία). Στην Γαλλία δεν υπάρχει σχεδόν καμία διαφορά στις τιμές. Μόνο στη Σλοβενία και τη Σλοβακία, οι καταναλωτές πληρώνουν σημαντικά περισσότερο για την πράσινη επιλογή. Όταν οι τιμές είναι ανταγωνιστικές, αυτό συχνά οφείλεται στο γεγονός ότι το σούπερ μάρκετ έχει πιστοποιήσει τη δική του επωνυμία προϊόντων με την οικολογική σήμανση και τα διαθέτει σε χαμηλή τιμή.
- Διαθεσιμότητα: Η διαθεσιμότητα προϊόντων με οικολογική σήμανση διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών. Το 80% των προϊόντων στη Δανία έχουν οικολογική σήμανση ενώ στη Κύπρο και στην Ελλάδα μόλις το 2% έχουν οικολογική σήμανση. Συνολικά, η αγορά βιώσιμων προϊόντων στις Σκανδιναβικές χώρες, είναι πολύ πιο εύκολη από οπουδήποτε αλλού.
Η κ. Miriam Thiemann, Υπεύθυνη Πολιτικής για τη Βιώσιμη Κατανάλωση στο ΕΕΒ και στη BEUC, δήλωσε:
«Τα σούπερ μάρκετ διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στο να διασφαλίσουν ότι τα προϊόντα με οικολογική σήμανση είναι διαθέσιμα, ορατά και προσιτά στους καταναλωτές. Είναι ώρα για τους πωλητές να κάνουν ενέργειες, έτσι ώστε να κάνουν τη βιώσιμη επιλογή, την εύκολη επιλογή σε όλη την Ευρώπη.»
Στοιχεία δείχνουν, ότι οι καταναλωτές προσπαθούν να ψωνίζουν βιώσιμα αλλά αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια. Το παραπλανητικό «green washing» - πράσινο ξέπλυμα- μπερδεύει τους καταναλωτές και μειώνει την εμπιστοσύνη τους στους «πράσινους» ισχυρισμούς. Τρία στα τέσσερα προϊόντα στην Ευρωπαϊκή αγορά φέρουν πράσινο ισχυρισμό, αλλά παραπάνω από τους μισούς ισχυρισμούς είναι παραπλανητικοί, αβάσιμοι, ή ανακριβείς σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε αυτή τη περίπτωση, αξιόπιστες πιστοποιήσεις όπως η Ecolabel – Ευρωπαϊκή Οικολογική Σήμανση, παίζουν καθοριστικό ρόλο στο να βοηθήσουν τους καταναλωτές να εντοπίζουν τα πιο υγιεινά και βιώσιμα προϊόντα, με μια ματιά.
Η έκθεση αυτή δημοσιεύεται καθώς οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαπραγματεύονται το μέλλον της Οδηγίας για τους Πράσινους Ισχυρισμούς – μια Οδηγία που σχεδιάστηκε για να εμποδίσει το «πράσινο ξέπλυμα», εφαρμόζοντας αυστηρούς κανόνες στις εταιρίες προκειμένου να τεκμηριώνουν και να επικοινωνούν τους περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς τους. Εν μέσω αυξανόμενης απορρύθμισης, οι διαπραγματεύσεις έχουν παγώσει, θέτοντας σε κίνδυνο δύο χρόνια προόδου. Το γεγονός αυτό πυροδοτεί ανησυχίες ότι η Οδηγία μπορεί να αποδυναμωθεί, ή να καταργηθεί εντελώς.
To ΚΕ.Π.ΚΑ. έχει αναλάβει 2 προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση: Dash-Board που αφορά τη συμβουλευτική υπερχρεωμένων νοικοκυριών και IDEA που αφορά την καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού
Χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο των Σ.Χ.: 101196249 και 101195628. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται είναι αποκλειστικά του/των συγγραφέα/ων και δεν αντανακλούν κατ' ανάγκη τις απόψεις και τις γνώμες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Έρευνας (REA). Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε η χορηγούσα αρχή μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι γι' αυτές.