Στις 22 Μαρτίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε το Πακέτο για τους καταναλωτές, το οποίο φιλοδοξεί να βελτιώσει την προστασία των καταναλωτών, από το «πράσινο ξέπλυμα» και να ενισχύσει το δικαίωμά τους να χρησιμοποιούν τα προϊόντα που αγοράζουν, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το πακέτο, το οποίο περιμέναμε, εδώ και πολύ καιρό, περιλαμβάνει τις προτάσεις της Ε.Ε., για την Οδηγία, για τους πράσινους ισχυρισμούς, και την Οδηγία για το «Δικαίωμα στην επιδιόρθωση».

Η Οδηγία για τους πράσινους ισχυρισμούς θα συμπληρώσει τη νομοθεσία, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και θα θέτει κανόνες στην επικοινωνία των επιχειρήσεων με τους καταναλωτές, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι παραπλανητικοί πράσινοι ισχυρισμοί δε θα καταφέρνουν να «φτάσουν» στους καταναλωτές.

Η πρόταση Οδηγίας, για το δικαίωμα στην επιδιόρθωση, εισάγει μέτρα για την προαγωγή της διόρθωσης και της πιο βιώσιμης κατανάλωσης, θεσμοθετώντας την υποχρέωση των κατασκευαστών να διορθώνουν τα προϊόντα τους, μετά τη λήξη της νόμιμης εγγύησης. Επίσης, σύμφωνα με την πρόταση οι παραγωγοί θα είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τους καταναλωτές, για την υποχρέωσή τους να διορθώσουν το προϊόν, οι κατασκευαστές θα μπορούν να συνάψουν συμβάσεις, με συνεργεία επιδιόρθωσης, η υποχρέωση επιδιόρθωσης θα εφαρμόζεται σε αγαθά, που περιλαμβάνονται στο παράρτημα της Οδηγίας (πλυντήρια ρούχων – πιάτων, ψυγεία, ηλεκτρικές σκούπες κ.λπ.) το οποίο θα συμπληρώνεται, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, τα κράτη - μέλη θα διασφαλίζουν, ότι τα συνεργεία διόρθωσης, μετά από αίτημα του αγοραστή, θα παρέχουν τυποποιημένη φόρμα, που θα περιέχει όλη την πληροφόρηση για την ταυτότητα του συνεργείου, τα στοιχεία επικοινωνίας, την τιμή της επισκευής, το χρόνο που απαιτείται για την επισκευή, τη δυνατότητα προσωρινής αντικατάστασης, τις βοηθητικές υπηρεσίες κ.λπ. καθώς και ότι υπάρχει τουλάχιστον μια δωρεάν ηλεκτρονική πλατφόρμα, όπου οι καταναλωτές θα μπορούν να βρουν συνεργεία επιδιόρθωσης, η οποία θα διαθέτει συγκεκριμένες ελάχιστες λειτουργείες αναζήτησης και στην οποία θα μπορούν να εγγράφονται, εθελοντικά, τα συνεργεία που επιθυμούν.

Δυστυχώς, η BEUC και το ΚΕ.Π.ΚΑ. εντοπίσαμε και αρνητικά σημεία, στις προτάσεις:

• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προτείνει την απαγόρευση των ισχυρισμών, για ανθρακική ουδετερότητα και «αναθέτει» τη ρύθμισή τους, σε μελλοντική κατ’ εξουσιοδότηση πράξη.
•  Η πρόταση Οδηγίας δεν απαγορεύει τη χρήση επικίνδυνων χημικών ουσιών, σε προϊόντα, που φέρουν έναν πράσινο ισχυρισμό.
•  Η Οδηγία πρέπει να θεσμοθετήσει μια διαφανή διαδικασία ανάπτυξης κανόνων, για την απόδειξη των πράσινων ισχυρισμών, στην οποία θα συμμετέχει η Κοινωνία των Πολιτών, με τη μορφή ομάδας διαβούλευσης για τους πράσινους ισχυρισμούς. Μέχρι σήμερα, στη διαβούλευση λαμβάνουν μέρος μόνον ειδικοί των κρατών – μελών.
•  Στην Οδηγία, για τις πωλήσεις αγαθών, στο άρθρο για τις επανορθώσεις για τους καταναλωτές, όταν αγοράζουν ελλαττωματικά προϊόντα, προστέθηκε η φράση: «Όταν το κόστος αντικατάστασης είναι ίσο ή μεγαλύτερο από το κόστος της διόρθωσης, ο πωλητής θα διορθώνει το αγαθό».
• Δεν περιλαμβάνεται, στην πρόταση κανένας όρος για την επέκταση του χρόνου της νόμιμης εγγύησης και της επέκτασης του χρόνου της αναστροφής του βάρους της απόδειξης.
• Δεν εισάγεται η συνυπευθυνότητα πωλητή και παραγωγού, στο πλαίσιο της νόμιμης εγγύησης.

Οι πράσινοι παραπλανητικοί ισχυρισμοί και το δικαίωμα στη διόρθωση είναι προβλήματα, που έρχονται από το παρελθόν και θα συνεχίσουν να μας απασχολούν και στο μέλλον.