Η νομοθεσία για τη ρύθμιση χρεών υπερχρεωμένων νοικοκυριών, που άρχισε να ισχύει από το 2010 (3869/2010) και τροποποιήθηκε αρκετές φορές, αποτελεί την τελευταία «καταφυγή» κάθε καταναλωτή, που αδυνατεί να αποπληρώσει τα δάνειά του και τα χρέη του και κινδυνεύει να χάσει το σπίτι του. Η νομοθεσία αυτή δίνει μια δεύτερη ευκαιρία στους υπερχρεωμένους καταναλωτές, ώστε να μην αποκλειστούν από το οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.

Δυστυχώς, μετά την κατάργηση, από τις 28.02.2019, της δυνατότητας προστασίας της κύριας κατοικίας που παρείχε ως άνω νόμος, η προστασία του νόμου αυτού κατέστη ατελής αφού μπορούν μεν να ρυθμιστούν τα χρέη του υπερχρεωμένου συμπολίτη μας αλλά αυτός δεν μπορεί να διασώσει την κύρια κατοικία του. Ως υποκατάστατο της ως άνω κατάργησης τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 4605/2019 ο οποίος με τις διατάξεις των άρθρων 68 έως 83 καθόρισε τις προϋποθέσεις διάσωσης της κύριας κατοικίας για το περιορισμένο χρονικό διάστημα μέχρι τις 31.12.2019 το οποίο εν συνεχεία παρατάθηκε έως τις 31/04/2020, οπότε παύει οριστικά και η ως άνω δυνατότητα προστασίας της κύριας κατοικίας.

Το ΚΕ.Π.ΚΑ.- Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών υπήρξε εμπνευστής και πρωτεργάτης της αρχικής νομοθεσίας του 2010. Από το 2004, πιέζαμε τις κυβερνήσεις, για τη θεσμοθέτηση «Πτωχευτικού Δικαίου Καταναλωτών», επειδή παρατηρούσαμε την κατακόρυφη αύξηση των δανείων των νοικοκυριών, κάθε χρόνο, στην έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Αγωνιστήκαμε, για 6 χρόνια, για την προστασία των υπερχρεωμένων καταναλωτών και τελικά το 2010, η χώρα μας διέθετε νομική προστασία για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Δυστυχώς, οι πολλές και υπερβολικές εξαγγελίες τα επόμενα χρόνια, οδήγησαν σε τροποποίηση της αρχικής νομοθεσίας και ουσιαστικά την κατέστησαν ανεφάρμοστη.

Πρόσφατα, η Κυβέρνηση εξήγγειλε ότι θα αλλάξει το ατελές, ούτως ή άλλως, νομοθετικό πλαίσιο καλώντας τους πολίτες να προβούν στις ενέργειες για τη διάσωση της κύριας κατοικίας τους έως και τις 31.04.2020.
Επειδή το ΚΕ.Π.ΚΑ. πιστεύει ότι αυτή η νομοθεσία είναι απαραίτητη, επιθυμεί να θέσει υπόψη του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνι Γεωργιάδη, τα παρακάτω:

  • Η νομοθεσία πρέπει να επαναφέρει τις διατάξεις του Νόμου 3869 / 2010 όπως αυτός ψηφίστηκε και εφαρμόστηκε το 2010.
  • Η νομοθεσία πρέπει να προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια, ώστε να βοηθάει αυτούς, που έχουν πραγματική αδυναμία αποπληρωμής και όχι τους στρατηγικούς οπαδούς του «Δεν πληρώνω».
  • Η νομοθεσία πρέπει να προστατεύει την πρώτη κατοικία του οφειλέτη.
  • Η νομοθεσία πρέπει να προβλέπει και ρύθμιση και «κούρεμα»οφειλών.
  • Η νομοθεσία πρέπει να προβλέπει ένα ισχυρό στάδιο, εξωδικαστικού συμβιβασμού, όπως προέβλεπε ο αρχικός νόμος 3869. Στο στάδιο αυτό, πρέπει να περιλαμβάνεται η δυνατότητα πιστοποιημένων Ενώσεων Καταναλωτών να βοηθούν καταναλωτές – οφειλέτες να έρθουν σε συνεννόηση, με τους πιστωτές τους και να καταστρώσουν ένα υλοποιήσιμο πρόγραμμα αποπληρωμής χρεών.
  • Η διαδικασία δε μπορεί να περιορίζεται μόνο σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες, που αυτόματα αποφασίζουν την αποδοχή ή απόρριψη των αιτημάτων των οφειλετών. Πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα ο οφειλέτης να προσφύγει σε διαπραγμάτευση, με τους πιστωτές του, είτε μόνος του, είτε με τη βοήθεια Ένωσης Καταναλωτών ή δικηγόρου.
  • Η διαδικασία πρέπει να είναι απλή και όσο το δυνατόν, με λιγότερα έξοδα, για τον οφειλέτη.
  • Η νομοθεσία πρέπει να προβλέπει τη δυνατότητα του οφειλέτη να αγοράσει το δάνειό του, πριν αυτό πωληθεί σε funds, σε τιμή που θα είναι ελάχιστα ανώτερη αυτής, που το fund αγοράζει το δάνειό του.
  • Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να υποχρεωθούν να ορίσουν συγκεκριμένα στελέχη, τα οποία έχουν δικαιοδοσία να ρυθμίζουν και να κουρεύουν οφειλές. Η εμπειρία μας, το 2010, από την εφαρμογή του νόμου ήταν απογοητευτική, για τη συμπεριφορά των τραπεζών που έκαναν τα πάντα, για να αποτύχει η εφαρμογή της νομοθεσίας.

Το ΚΕ.Π.ΚΑ. ζητάει από την Κυβέρνηση να ξεκινήσει διαβούλευση με τις Ενώσεις Καταναλωτών, ώστε να καταλήξουμε σε μια νομοθεσία – εργαλείο πραγματικής προστασίας όσων πραγματικά την έχουν ανάγκη.